Κατά τον Ησίοδο, από το αίμα που έσταξε η πληγή του Ουρανού, όταν τον ακρωτηρίασε ο γιος του Κρόνος, γεννήθηκαν και οι θεότητες Ερινύες. Για άλλους συγγραφείς θεωρούνταν γονείς τους ο Άδης και η Περσεφόνη, ενώ ο Αισχύλος τις θεωρεί κόρες της Νύχτας και ο Σοφοκλής κόρες της Γης και του Σκοταδιού. Οι Ερινύες ήταν φτερωτοί δαίμονες που καταδίωκαν την λεία τους πετώντας. Είχαν παρόμοιες αναλογίες και με τις υπόλοιπες υποχθόνιες θεότητες τις Κήρες και τις Άρπυες. Είχαν την δυνατότητα να μεταμορφώνονται γρήγορα και συχνά. Το μελανό δέρμα τους καλύπτονταν από μαύρα φορέματα. Τα πρόσωπα τους ήταν τρομαχτικά και φρικιαστικά. Τα μαλλιά τους ήταν ανάκατα με φίδια. Η ανάσα τους ήταν φαρμακερή, όπως φαρμακερός ήταν κι ο αφρός που έβγαινε από το στόμα τους. Η πνοή τους έβγαζε φλόγες και τα μάτια τους πετούσαν σπίθες. Έτσι, σκορπούσαν στο πέρασμα τους κάθε λογής αρρώστιες κι εμπόδιζαν ακόμη και τα φυτά ν'αναπτυχθούν.
Το σημαντικό έργο των Ερινυών
Έργο των Ερινυών ήταν η καταδίωξη των ενόχων, ειδικά όλων όσοι δεν είχαν τηρήσει τις υποχρεώσεις που υπαγορεύει η οικογενειακή στοργή. Δηλαδή η μέριμνα και η αγάπη των γονιών απέναντι στα παιδιά καθώς επίσης και το αντίστροφο. Επίσης, οι Ερινύες τιμωρούσαν και καταδίωκαν με λύσσα όλους όσοι είχαν διαπράξει φόνο, ήταν κυριευμένοι από μίσος και κακία, ήταν επίορκοι ή δόλιοι. Επίσης, τιμωρούσαν όλες τις αντίθετες πράξεις προς τη φυσική τάξη και αρμονία του κόσμου. Φτάνουν στο σημείο να τιμωρούν αυτούς που αρπάζουν τους νεοσσούς απ'τις
φωλιές των πουλιών. Μπορούμε να πούμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες μέσω των Ερινυών συμβόλιζαν τις τύψεις και τις ενοχές που κατακλύζουν την ψυχή και το μυαλό ενός άδικου, ενός κακού ή ενός εγκληματία και που τον οδηγούν στην καταστροφή του αποδεικνύοντας ότι, το μάτι της Θείας Δικαιοσύνης τα βλέπει όλα και μοιράζει στον καθένα δικαίως, εκείνη την αμοιβή που του αξίζει. Κανένας ένοχος δεν γλιτώνει από την αβυσσαλέα εκδίκηση τους, όσο κι αν αυτός πιστεύει ότι είναι ασφαλής. Σε ανύποπτο χρόνο, οι τρομακτικές Ερινύες χιμούν καταπάνω του, δεν τον αφήνουν σε ησυχία, ρημάζουν το σπίτι του, τον διώχνουν από κει και τον καταδιώκουν, ώσπου να πέσει αποκαμωμένος, τρελός απ'τα τραγούδια τους που πιλατεύουν τ'αυτιά του.
Ποιες και πόσες ήταν οι Ερινύες;
Ο Ευριπίδης αναφέρει ότι οι Ερινύες ήταν τρεις: η Αληκτώ (αυτή που τίποτα δεν την καταπραΰνει), η Τισιφόνη (αυτή που εκδικείται τους φόνους) και η Μέγαιρα (αυτή που εκδικείται το πνεύμα του μίσους). Στην Ιλιάδα του Ομήρου, βλέπουμε το θεό Άρη να τον καταδιώκουν οι
Ερινύες επειδή βοήθησε τους Τρώες, αντίθετα προς την επιθυμία της μητέρας του Ήρας. Παρόμοια απειλή κρέμεται πάνω απ'τον Τηλέμαχο σε περίπτωση που έδιωχνε την Πηνελόπη από το πατρικό σπίτι. Η μητέρα του Μελέαγρου επικαλείται τις Ερινύες κατά του γιου της, που είχε σκοτώσει τ' αδέλφια της. Οι Ερινύες, σαν εκδικήτριες του φριχτότερου απ'όλα τα εγκλήματα, της πατροκτονίας, χρησίμεψαν για θέμα στους Έλληνες τραγικούς, ιδιαίτερα στους μύθους του Ορέστη και του Οιδίποδα. Οι συμφορές του Οιδίποδα προέρχονται από το ό,τι άθελα του, είχε καταστεί ένοχος απέναντι στους γονείς του. Σε άλλο μύθο, η Μέγαιρα, μαστίγωσε τόσο πολύ τις γυναίκες της αρχαίας Νύσας, ώσπου τρελάθηκαν και σκότωσαν τα παιδιά τους.
Η προστασία των Ευμενίδων
Ταυτόχρονα όμως οι υποχθόνιες θεότητες μπορούν και χάνουν το χαρακτήρα των αμείλικτων και στυγερών θεοτήτων. Όταν οι άνθρωποι τηρούν με ευλάβεια τους Συμπαντικούς Νόμους τότε είναι που οι Ερινύες μεταμορφώνονται σε Ευμενίδες, ευεργετικές θεότητες, που θεωρούνταν προστάτιδες των ξένων και των ζητιάνων. Επίσης οι Ευμενίδες απομάκρυναν από τον άνθρωπο ή μια χώρα, την καταστροφή, τις αρρώστιες, τον κίνδυνο, την ξηρασία, τους βλαβερούς ανέμους και έφερναν την ευφορία, την υγεία και την ευημερία.
